W ostatnich miesiącach brałem udział w kilku panelach poświęconych SI, między innymi w Dysputach Pitagorejskich na PW. Przyznam, że przebieg dyskusji był często dla mnie zaskakujący, a może nawet przerażający. Dlaczego? O tym poniżej.
Mówi się sporo o gospodarce opartej o dane, rewolucji informacyjnej, przemyśle 4.0 itp. Spodziewałem się więc, że panele poświęcone Sztucznej Inteligencji będą krążyły wokół tego tematu. Co zrobić, by nasza gospodarka wykorzystała tę zmianę zyskując na konkurencyjności? Jak wykorzystać nowe technologie w jak największej części gospodarki? Jednak z jakiegoś powodu, dyskusja z publicznością zbiega na wątki typu ,,czy roboty zabiorą nam pracę’’ lub ,,czy sztuczna inteligencja się zbuntuje’’. Miała być nadzieja na lepsze jutro, a jest głównie strach i obawy.
Cóż, pewnie po prostu lubimy się bać, tym bardziej, że ten strach podsycają niektóre media czy filmy. Baliśmy się kosmitów, baliśmy się zmutowanych pomidorów, możemy się bać i SI. Obecny stan SI jest tak daleki od jakiejkolwiek samoświadomości, że strach przed SI jest równie irracjonalny jak strach przed tym, że lokomotywy parowe przerażą krowy tak, że przestaną dawać mleko a kury jajka (takich rzeczy obawiano się kiedyś).
Niestety strach przed SI, jest barierą rozwoju dla polskich firm, obawą przed wdrażaniem rozwiązań opartych o uczenie maszynowe. Mamy w Polsce sporo osób tworzących rozwiązania w obszarze uczenia maszynowego czy sztucznej inteligencji, ale zazwyczaj jest to outsourcing dla zachodnich firm, bardziej zaawansowanych technologicznie. Firmy szukające klientów na rodzimym rynku często borykają się z bardzo niskim zrozumieniem możliwości, ograniczeń i potencjału jaki daje uczenie maszynowe.
Sprawa jest poważna. Trafiłem ostatnio na raport ,,SZANSE I WYZWANIA POLSKIEGO PRZEMYSŁU 4.0” opracowany przez ARP, który pokazuje jak mizernie wygląda zaawansowanie robotyzacji i automatyzacji w Polsce. Dwa przykładowe wykresy z tego raportu poniżej.
Stwierdzenie z raportu: ,,Obok niskich kosztów pracy, to brak wiedzy i gotowości polskiej kadry kierowniczej do zmian jest główną barierą w rozwoju Przemysłu 4.0 w Polsce’’. Dodałbym jeszcze do tego zdania ukryty strach przed SI, które z jakiegoś powodu kojarzone jest częściej z robotami wyglądającymi jak człowiek zamiast z rozwiązaniami typu system rekomendacyjny Amazona czy wyszukiwarka Googla.
Co możemy zrobić by nie przegapić kolejnej rewolucji? Potrzebna jest szeroko zakrojona edukacja przedsiębiorców/społeczeństwa dot możliwości jakie daje analiza danych. Nie tylko edukacja kadr (programy studiów, też doktoranckich, to zwiększy podaż umiejętności) ale również edukacja przedsiębiorców (aby zwiększyć podaż). Zamiast straszyć w gazetach robotami, można pokazać mniejsze i większe sukcesy AI (i nie chodzi mi o granie w Go).
Microsoft w tym roku zorganizował ciekawe warsztaty/burzę mózgów na ten temat. Grupa z którą miałem przyjemność pracować zaproponowała opracowanie programu edukacyjnego/popularyzacyjnego pod hasłem ,,Zrozum syntetyczny rozum’’. Program (może prelekcje, może youtube, może artykuły w mediach lub TV), w ramach którego można by skupić się na popularyzacji użytecznych zastosowań SI i ML w gospodarce. Zarówno przez pokazywanie gdzie ML podniósł konkurencyjność firmy jak i przez zwalczanie absurdów w stylu samoświadome komputery walczące z ludzkością.
Łatwiej opracować takie materiały mając szerszą perspektywę wielu par oczu.
Jeżeli byłbyś zainteresowany/zainteresowana pomocą w opracowaniu takich materiałów (czy to przez wkład merytoryczny, techniczny czy jakikolwiek inny) to zobowiązany będę za kontakt. Jeżeli się zbierze kilka osób to z pewnością też znajdzie się sposób na realizacje tej inicjatywy.
PS: Ciekawy artykuł o trendach w postrzeganiu SI.
PS2: Z rozwojem SI są oczywiście związane różne zagrożenia (patrz moja ulubiona XAI), ale nie powinny być one stosowane jako wymówka do nie używania SI.