Z pamiętnika nauczyciela akademickiego – Irracjonalne wybory

TL;DR

Wybory studentów są czasem nieracjonalne, przynajmniej z mojego punktu widzenia. Ale czasem to znaczenie lepiej i bardzo mnie to cieszy.

Dłuższa wersja

Na przedmiocie Techniki Wizualizacji Danych mam w tym roku bardzo silną grupę matematyków ze specjalności SMAD (statystyka i analiza danych) i informatyków ze specjalności PAD (przetwarzanie i analiza danych). W semestrze mamy trzy projekty i spodziewałem się, że wyniki każdego będą tak ciekawe, że je tutaj opiszę.

Ale…

W terminie oddanie pierwszego projektu zadałem też całkiem wciągającą pracę domową. Projekt dotyczył wizualizacji danych komunikacji miejskiej VaVeL, praca domowa dotyczyła przeprowadzenia badania sprawdzającego jak ludzie odczytują dane z wykresów. Z projektu można było dostać do 100 punktów, praca domowa jest punktowana 10 punktów, z możliwością dodatkowego bonusu 10 punktów jeżeli będzie bardzo dobra. Projekt był dosyć silnie skierowany na konkretny dobór danych, praca domowa pozostawiała bardzo szerokie pole do interpretacji.
Czasu oczywiście niewiele, warto zrobić jedno i drugie ale projekt to 100 punktów a praca domowa max 20.
Na co studenci poświęcili więcej czasu?
Racjonalnie (więcej o tym na samym końcu) byłoby się skupić głownie na projekcie. Ale patrząc na wyniki, więcej czasu i serca widać w pracach domowych. Badania, które wykonali na pracę domową były tak ciekawe, że to właśnie o nich napiszę poniżej.

Ale o co chodzi

Punktem wyjścia do pracy domowej był esej Percepcja obrazu oraz trudność w wyobrażenia sobie co odbiorca widzi na naszym wykresie, jeżeli nie jest obciążony naszą wiedzą, co na tym wykresie chcieliśmy pokazać. Na wykładzie omawialiśmy sobie jak nasz mózg widzi wykresy, jak rozumie dane i co potrafi z wykresu odczytać a czego nie.
Zadaniem było przeprowadzenie badania na kolegach/koleżankach, badania oceniającego które wykresy są lepiej (=precyzyjniej) odczytywane.

I co z tego wyszło

Jedna z grup (Alicja Gosiewska, Kinga Jamróz, Maja Kalinowska, Karolina Marcinkowska) przygotowała internetową ankietę weryfikującą co internauci widzą a czego nie widzą a następnie zebrała wyniki w raporcie.

Ankietę można znaleźć w internecie TUTAJ i bardzo polecam ją zrobić. Jest świetnie przygotowana, zaskakująca i to po prostu dobra zabawa.

Wyniki z zebranych badań w postaci raportu są dostępne TUTAJ.
Uwierzcie, że po zrobieniu ankiety, będziecie chcieli wiedzieć jak zrobili ją inni.

Ciekawych prac domowych było oczywiście więcej.
Zespół (Mateusz Mazurkiewicz, Wojciech Rosiński, Dawid Stelmach) sprawdzał czy wykresy słupkowe sa faktycznie takie dobre jak je prowadzący rysuje.
Ta praca mierzy się z wykresami typu tree plot (Ahmed Abdelkarim, Aleksandra Hernik, Iwona Żochowska)
Z piktogramami (czy ISOTYPE) mierzyła się grupa (Paweł Pollak, Karol Prusinowski, Karol Szczawiński)
A zespół (Anton Lenartovich, Mateusz Mechelewski) rozstrzygał komu podobają się wykresy typu płatki śniegu.

A co do tytułowej irracjonalności.
Na jesienną pluchę polecam książkę Dana Ariely (dostępna też jako audiobook) Predictably Irrational: The Hidden Forces That Shape Our Decisions.
Oczywiście zachowania studentów wcale nie są irracjonalne. Zamiast wybrać zadanie z większą liczbą punktów wybrali zadanie ciekawsze w dłuższej perspektywie jest lepszym wyborem.
A to, jak pisałem na wstępie, bardzo mnie ucieszyło.