Zbliża się Sylwester, czas więc wybrać najgorszy wykres roku 2018! Plebiscyt przeprowadzamy co roku od 2012 (edycja 2017,edycja 2016, edycja 2015, edycja 2014, edycja 2013, edycja 2012). Z roku na rok dostaję coraz ciekawsze zgłoszenia. Z tegorocznych zgłoszeń (oj, było ich bardzo dużo!) wybrałem 11 niezwykłych propozycji. Dziękuję wszystkim za podsyłanie nominacji.
Zasada plebiscytu jest prosta. Do końca roku można wskazywać swoje typy na najgorszy wykres, głosując za pomocą ankiety umieszczonej na końcu tego wpisu. W jednym dniu można głosować tylko raz. Jednocześnie można wskazać do 5 kandydatów. Po nowym roku zobaczymy, który wykres otrzymał najwięcej głosów. To on otrzyma tytuł „Zniekształcenie roku 2018”. Aby ułatwić głosowanie, każdy kandydat ma skrótową wpadającą w ucho nazwę.
Który wykres okaże się najgorszym wykresem 2018 roku? Wybierzcie sami.
1. Odra w Polsce
Poniższy wykres pochodzi z artykułu TVN24 Mniej szczepień, odra atakuje. Cytując fragment z tego artykułu ,,Jeszcze w 2010 roku zachorowań na odrę było w Polsce kilkanaście, w 2012 roku ponad 70, w zeszłym roku już 133 (http://www.tvn24.pl)”

Niby wszystko ok, wiadomo też, że warto się szczepić, wiec artykuł zgodny ze zdrowym rozsądkiem. Ale gdy przedstawić dane z ostatnich 14 lat prezentowane przez Rządowe Centrum Bezpieczeństwa to słupki powinny wyglądać tak.

Na czerwono zaznaczono dane przedstawione na wykresie TVN24. Problem z wykresem polega na wyborze danych psujących do historii, a nie zaprezentowanie kompletu danych.
Artykuł jest z 2017* roku, więc autor nie wiedział, że w 2017 całkowita liczba zachorowań będzie niższa. Ale dane z 2008, 2009 i 2015 już były dostępne, tyle że nie pasowały do trendu (*wykres trafił do mnie dopiero w tym roku, więc trafił do tegorocznego głosowania).
Problem z wykresem: wybiórcze prezentowanie danych.
2. Coraz lepiej
Poniższy wykres pochodzi z serwisu Budżet Wrocławia 2018. Cytując fragment wprowadzenia ,,Bez skomplikowanych tabel i wykresów prezentujemy wydatki miasta ”. Bardzo słuszny pomysł. Ale wykonanie? To akurat pierwszy wykres z tej strony www:

Lie factor 1.5.
(co to jest Lie-factor? tutaj definicja w języku angielskim a tu opis po polsku).
Paski na wykresie sugerują wzrost o 66% (stosunek 1:1.66) a w rzeczywistości patrząc na liczby wyniósł on 7.5% (stosunek 1:1.075). Pomijam fakt, że wzrost na 2017 był inny niż rok później, czego na wykresie nie widać. Pomijam fakt, że dochody są mniejsze od wydatków, co już się tak w oczy nie rzuca.
Problem z wykresem: paski, które nie są proporcjonalne do prezentowanych liczb. Sugerują większy wzrost dochodów niż w rzeczywistości.
3. Ratunku
Poniższy wykres pochodzi z raportu Pielęgniarki Cyfrowe. Można z niego odczytać, że najniższe zarobki są niższe niż najwyższe. Ale jakie to są kwoty odczytać trudno. Czy ten efekt pseudo 3D był potrzebny?

Problem z wykresem: pseudo-3D utrudnia odczytanie wartości, które odpowiadają prezentowanym słupkom.
Bonus to drugi wykres z tego raportu. Autor prawdopodobnie pomylił znaki nierówności w legendzie. Gdy się wczytać w opis tego wykresu to okazuje się, że ten 1% to jedna pielęgniarka z 400. Trudno odgadnąć też skąd ten szary kwadrat. Za los pielęgniarek trzymam kciuki, ale powinny znaleźć kogoś wymiaru Florence Nightingale do przygotowania wykresów do raportu.

4. Skala
Na Twitterze użytkownika pisorgpl w sierpniu można było znaleźć wykres pokazujący wzrost dochodów z VAT.

Brak osi OY sugerował, że coś może być z nią nie tak. Problem z zaczepianiem słupków w 0 zauważyła między innymi gazeta.pl i opisała w tym artykule.
Wykres pokazujący problem z portalu gazeta.pl

Proporcja najwyższego i najniższego słupka na wykresie to 239px/52px czyli ~4.6. Proporcje liczb to 167/99.
Lie factor ~2.75.
Problem z wykresem: słupki, które nie są zaczepione w 0.
5. Kto wyleczy ten wykres?
Jeżeli jesteśmy już w tematach Twittera, to na Twitterze NFZ można było znaleźć taką grafikę.

Na wykresie przedstawiono planowane wydatki. Wzrost wydatków o 7.7% przedstawiono za pomocą pięciokrotnie wyższego słupka.
Lie factor 4.
Problem z wykresem: słupki, które nie są zaczepione w 0.
6. Pochyl się nad absencją
Na stronie Rynku Pracy znaleźć można taki wykres.

Nie zawsze problem z słupkami polega na tym, że nie zaczynają się w 0. Czasem po prostu trudno odczytać gdzie się kończą. Konia z rzędem, kto odczyta czy absencja w usługach jest wyższa niż w produkcji.
Problem z wykresem: (zbędna) perspektywa i obroty utrudniają odczytanie wartości z wykresu.
7. Polska A, B, C, D, E, F i G
Na portalu Do Rzeczy opublikowano taki sondaż (który trafił do mnie przez Twittera).
Bardzo kreatywne podejście do przedstawiania wyników sondażu.

Problem z wykresem: prezentacja danych utrudnia odczytanie wartości z wykresu.
8. 20%
Było coś z mediów rządowych, to teraz coś od opozycji. Również dostałem namiary na ten wykres przez Twittera, więc przesyłam razem z całym twitem.
To 20% dla PO wygląda bardzo dumnie w zestawieniu z sąsiadującym 37%. Stosunek liczb 20/37 ~ 54/100, stosunek wysokości słupków 370px/458px ~ 81/100.
Lie factor ~1.5.

Kwiatków jest więcej. 17% dla ,nie wiem’ wygląda jak 7% dla partii Kukiza. Za to 6% dla Nowoczesnej jest bardzo daleko od tych 7% dla Kukiza.
Problem z wykresem: słupki nieproporcjonalne do prezentowanych wartości.
9. Od morza po góry
Często narzekam na wykresy z perspektywą, a to że utrudniają odczytanie wartości, a to że perspektywa to zbędny ozdobnik.
Ale tak pochylonego wykresu to jeszcze nie widziałem.

Problem z wykresem: zbędne pochylenie wykresu utrudnia odczytywanie danych z wykresu. Legenda po prawej stronie jest całkowicie zbędna.
10. Wykres zagadka
Ponownie wykres z Twittera. Obok słupków znajduje się informacja o 6% PKB na zdrowie w 2024 r. Ale wykres sugeruje, że w 2024 to już będzie prawie 8% (o ile na osi są %, przydałby się jakiś opis).

Problem z wykresem: opis nie pasuje do wykresu.
11. Kolorowo
Zejdźmy już może z polityki. Coś lżejszego na koniec. Wykres z profilu mojego pracodawcy – statystyki rekrutacji na UW. Zdobył moje serce podwójną legendą dla kolorów (Białystok i ekonomia dzielą się czerwonym, Radom i sinologia żółtym itp) i wykresem kołowym który nie przedstawia udziałów (studiów stacjonarnych na UW jest więcej niż te 6 wymienione w plasterkach kółka, poza tym z udziałami bardziej już kojarzy się liczba miejsc na kandydata niż kandydatów na miejsce). To nie jest tak, że dowolne kilka liczb można rzucić na wykres kołowy!

Problem z wykresem: szerokość białego wycinka koła sugeruje, że coś jest około 1/6 całości. Ale ta intuicja nie ma związku z prezentowanymi wartościami.
Ja swoich dwóch faworytów już mam. Zwycięski wykres trafi do Eseju Info-pomyłka. Jeżeli uda mi się zidentyfikować autora wykresu, to wyślę mu też jeden egzemplarz Esejów na pamiątkę. Ogłoszenie wyników plebiscytu po nowym roku.
Dziękuję wszystkim osobom, które przesłały mi swoje propozycje, nawet jeżeli nie znalazły się w powyższym zestawieniu. Ale sami widzicie, że konkurencja jest duża.
To kto powinien wygrać?
